Gmina Przemęt położona jest na Nizinie Wielkopolskiej. Ma ona charakter rolniczy i turystyczny. Blisko połowa gminy położona jest na terenie Przemęckiego Parku Krajobrazowego. Park powstał, aby chronić oraz zachować jeden z najciekawszych fragmentów krajobrazu polodowcowego w Wielkopolsce i związanego z nim zespołu leśno-łąkowo-jeziornego. Największym zbiornikiem wodnym parku jest łańcuch jezior przemęckich. Tworzą go jeziora Wieleńskie, Osłonińskie, Górskie, Olejnickie, Radomierskie, Przemęckie i Błotnickie. W sumie teren gminy upiększa 12 jezior. Piękno i niepowtarzalność przyrody sprawiły, że właśnie tu powstały trzy rezerwaty przyrody.
Przemęcki Park Krajobrazowy
Został utworzony 25 listopada 1991 roku. Celem powołania Parku jest zachowanie jednego z najciekawszych fragmentów krajobrazu polodowcowego w Wielkopolsce oraz związanych z tym krajobrazem zespołów leśno-łąkowo-jeziornych.
Przemęcki Park Krajobrazowy położony jest w południowo-zachodniej części woj. wielkopolskiego na obszarze gmin: Przemęt, Włoszakowice, Wijewo i Wschowa. Według regionalizacji fizyczno-geograficznej leży on na Pojezierzu Sławskim; niewielki skrawek w obrębie Pojezierza Krzywińskiego.
Powierzchnia Parku wynosi 21 450 ha (lasy – 8 330 ha, użytki rolne – 11 640 ha, wody – 1 480 ha), z czego 9100 ha położone jest na terenie gminy Przemęt. Swym zasięgiem Park, obok gminy Przemęt, obejmuje także gminy: Włoszakowice (7350 ha), Wijewo (3000 ha), Wschowa (200 ha).
Krajobraz Parku i jego urozmaicona rzeźba są efektem ostatniego zlodowacenia zwanego bałtyckim, które miało miejsce ok. 15 tys. lat temu. Wody lodowca żłobiły pod jego czaszą głębokie i szerokie rowy. Czasza ulegając całkowitemu stopnieniu, ukazała olbrzymie rynny wypełnione wodą. Tak powstały jeziora, których na terenie Parku jest 24; są one bardzo ważnym elementem ze względu na wartości przyrodnicze, krajobrazowe i turystyczne. Jeziora połączone są ze sobą licznymi ciekami, tworząc w ten sposób naturalnie wytyczone i malownicze szlaki kajakowe.
Na terenie Parku znajdują się dwa duże kompleksy leśne. Pierwszy położony jest na południowy zachód od Włoszakowic, drugi na zachód od rynny jezior przemęckich, oraz obejmuje niewielki kompleks tzw. Wieleńskie Góry. Lasy zajmują 39% powierzchni Parku. Największy udział mają siedliska Boru świeżego i Boru mieszanego. W Borze świeżym dominuje sosna, runo to przede wszystkim: borówka czarna, trzcinnik leśny, rokiet pospolity, borówka brusznica i wrzos. W Borze mieszanym obok sosny wystepują dęby, w runie: konwalia majowa, konwalijka dwulistna i szczawik zajęczy.
Bogatsze typy lasów znajdują się w okolicach Jeziora Wielkiego, Małego i Trzebidzkiego. Jezioro Trzebidzkie wraz z przylegającym trzcinowiskiem i fragmentami malowniczego drzewostanu mieszanego porastającego zbocze wału morenowego zostało zatwierdzone 16 czerwca 2000 roku jako rezerwat częściowy.
W Przemęckim Parku na podstawie prowadzonych badań stwierdzono występowanie ok. 700 roślin naczyniowych, w tym 30 podlega ochronie całkowitej (m.in.: buławnik czerwony, lilia złotogłów, rosiczki, grążel żółty).
Licznie reprezentowane są mięczaki, owady, ryby, płazy, gady oraz ssaki. Spośród owadów na uwagę zasługuje nasz największy chrząszcz – jelonek.
Wśród płazów i gadów stwierdzono występowanie takich gatunków, jak: żaba zielona, żaba trawna, ropucha zwyczajna, padalec, jaszczurka zwinka i zaskroniec.
Najlepiej rozpoznana jest awifauna. Dotychczas stwierdzono na tym obszarze 182 gatunki ptaków. Wśród ptaków lęgowych stwierdzono 7 gatunków rzadkich i zagrożonych w Polsce wyginięciem: bąk, kania ruda, błotniak zbożowy, bielik, kropiatka, rudogłówka i wąsatka.
Wartości przyrodnicze Parku podnoszą rezerwaty przyrody: rezerwat ścisły – ”Torfowisko nad Jeziorem Świętym”, rezerwaty częściowe: „Jezioro Trzebidzkie” i „Wyspa Konwaliowa”. Na obszarze Parku znajdują się, także pomniki przyrody oraz parki podworskie w takich miejscowościach jak: Przemęt, Bucz, Sokołowice. Na uwagę zasługują zabytki architektury sakralnej, dworki, pałacyki i nieliczne już wiatraki. Wyznaczone są także szlaki turystyczne piesze i wodne. Przemęcki Park Krajobrazowy spełnia funkcje ochronne, dydaktyczne, wychowawcze, turystyczne, rekreacyjne oraz naukowo-badawcze.
Park wpisany jest w Wielkoprzestrzenny System Obszarów Chronionych w Polsce.
Wyspa Konwaliowa
Wyspa Konwaliowa położona jest na Jeziorze Radomierskim, zajmuje obszar 24,9 ha. Wyspę porasta ponad 100-letni drzewostan – dęby, klony, jesiony, olchy, lipy. Rośnie tu także wiele cennych chronionych gatunków roślinnych na przykład lilia złotogłów, kosaciec syberyjski, buławnik czerwony. Poszycie tego „magicznego” skrawka lasu tworzą m.in. szakłak i dereń. Runo natomiast stanowią: marzanna wonna, żonkil zwyczajny, żywiec cebulkowy, czosnek niedźwiedzi, szczawnik zajęczy, mojownik dwulistny.
Do szczególnych osobliwości wyspy należy masowe występowanie konwalii majowej o delikatnym różowym żyłkowaniu i o różnych nasadach pręcików. Kwiaty te stanowią dużą atrakcję w okresie kwitnienia. Nie dziwi więc fakt, że to właśnie konwalia stała się symbolem tego zakątka.
Torfowisko nad Jeziorem Świętym
Rezerwat ten zajmuje obszar 7,59 ha. Jako jedno z nielicznych dobrze zachowanych torfowisk w Wielkopolsce od 1959 r. objęty jest ochroną. Zachowało się tu torfowisko przejściowe, z typową dla niego roślinnością. Jezioro otoczone jest wałami piaszczystymi, porosłymi drzewostanami sosnowymi. Część północna jeziora jest w fazie daleko posuniętego procesu zarastania.
Torfowce otoczone są kępami wełnianki powchowatej i drobnolistnej. Poza tym występują tu m.in.: turzyca pospolita, turzyca zaostrzona, żurawina błotna, boberek trójlistny, bagnica torfowa.
Najciekawszą rośliną rezerwatu jest jednak owadożerna rosiczka okrągłolistna.
Jezioro Trzebidzkie
Rezerwat ten utworzono w roku 2000. Położony jest we wschodniej części gminy, pomiędzy miejscowościami Trzebidza, Charbielin i Dębina. Obejmuje powierzchnię 90,71 ha.
Podział powierzchni przedstawia się następująco: grunty leśne – 8,88 ha, wody – 30 ha, łąki – 0,65 ha, nieużytki (trzcinowisko) – 51,18 ha.
W skład rezerwatu wchodzi zbiornik wodny z przylegającym trzcinowiskiem, fragmenty malowniczego drzewostanu mieszanego z dorodnymi bukami i starymi sosnami, porastającego zbocze wału morenowego oraz zespół olsu porzeczkowego ze starodrzewiem olszy czarnej, związanego z glebami torfowymi torfowisk niskich.
W krajobrazie Wielkopolski, charakteryzującym się znacznym obniżeniem poziomu wód gruntowych i wysokim stopniem stepowienia, ochrona zbiorników wodnych posiada aspekt faunistyczny, florystyczny a także ogólnokrajobrazowy.
Cechy te posiada płytkie i silnie zarastające Jezioro Trzebidzkie, będące szczególnie cennym środowiskiem dla awifauny. Stwierdzono na tym terenie bardzo dużą liczbę gatunków ptaków lęgowych, co wyróżnia teren rezerwatu wśród ważnych miejsc rozrodu ptaków w skali Wielkopolski.
Wśród traw kryją się gęsi gęgowate, żurawie, błotniaki zbożowe, wąsatki, kaczki, perkozy, łyski i bąki. Trudno dostępne położenie jeziora powoduje, że występują tutaj również rzadkie gatunki ssaków: wydry i rodzina bobrów.
Kanapa Naopleona
Historia glinianej „kanapy”, jaka znajduje się w przemęckim lesie przy rozdrożu pięciu dróg, jest bardzo zawiła. Historii jej powstania jest wiele. Zgodnie z pierwszą wersją kanapa wykonana została dla Napoleona, który wraz z wojskami przemaszerowywał po tych terenach. Zmęczony trudami walki i podróży miał wypoczywać właśnie na tej kanapie.
Inna z wersji mówi, iż kanapa powstała dla leśniczego, który codziennie rano wydawał z tego miejsca polecenia dla robotników. Zagadką jest także krzyżyk powieszony na pobliskim drzewie – nie wiadomo kto, kiedy i dlaczego właśnie tam go umieścił. W 2003 roku przy kanapie członkowie Koła Łowieckiego „Dzik” z okazji 50-lecia istnienia Koła umieścili pamiątkowy kamień.
Pomniki przyrody na terenie gminy Przemęt i Przemęckiego Parku Krajobrazowego
- Głaz narzutowy w Leśnictwie Przemęt
Głaz narzutowy o obwodzie 900 cm, wysokości 110 cm, oddz. 206b, leśnictwo Przemęt. Nr rejestru wojewódzkiego 50.
- Jesion wyniosły znajdujący się w pobliżu kościoła we wsi Przemęt
- Cis pospolity-grupa 13 pni znajdująca sie w parku w Popowie Starym
- Dąb szypułkowy (Qercus robur L.)
Rośnie w lesie – leśnictwo Przemęt. Obwód na wysokości 1,3 m – 390 cm, wysokość ok. 30 m. Nr rejestru wojewódzkiego: 99 - Sosna zwyczajna (Pinus sylvestris L.)
Rośnie w lesie – leśnictwo Olejnica. Obwód na wysokości 1,3 m – 235 cm, wysokość ok. 27 m. Nr rejestru wojewódzkiego: 421 - Sosna zwyczajna (Pinus sylvestris L.)
Rośnie w lesie – leśnictwo Olejnica. Obwód na wysokości 1,3 m – 253 cm, wysokość ok. 27 m. Nr rejestru wojewódzkiego: 422 - Sosna zwyczajna (Pinus sylvestris L.)
Rośnie w lesie – leśnictwo Olejnica. Obwód na wysokości 1,3 m – 209 cm, wysokość ok. 27 m. Nr rejestru wojewódzkiego: 424 - Dąb szypułkowy (Qercus robur L.).
Rośnie w lesie – leśnictwo Olejnica. Obwód na wysokości 1,3 m – 325 cm, wysokość ok. 25 m. Nr rejestru wojewódzkiego: 424 - Sosna zwyczajna (Pinus sylvestris L.)
Rośnie w lesie – leśnictwo Olejnica. Obwód na wysokości 1,3 m – 242 cm, wysokość ok. 25 m. Nr rejestru wojewódzkiego: 427 - Sosna zwyczajna (Pinus sylvestris L.)
Rośnie w lesie – leśnictwo Olejnica. Obwód na wysokości 1,3 m – 230 cm, wysokość ok. 25 m. Nr rejestru wojewódzkiego: 428 - Klon jawor (Acer pseudoplatanus L.)
Przy osadzie leśnej – leśnictwo Olejnica. Obwód na wysokości 1,3 m – 361 cm, wysokość ok. 25 m. Nr rejestru wojewódzkiego: 430 - Dąb szypułkowy (Qercus robur L.)
Rośnie w lesie – leśnictwo Olejnica. Obwód na wysokości 1,3 m – 285 cm, wysokość ok. 26 m. Nr rejestru wojewódzkiego: 431 - Daglezja (pseudotsuga menziessi)
Leśnictwo Olejnica. Obwód na wysokości 1,3 m – 292 cm, Nr rejestru wojewódzkiego: 432 - Buk zwyczajny (Fagus sylvatica L.)
Obwód na wysokości 1,3 m – 230 cm, wysokość ok. 20 m. Nr rejestru wojewódzkiego: 433 - Deglezja zielona w Leśnictwie Olejnica
- Lipy drobnolistne przy kościele wieleńskim
- Lipy o obwodach na wys. 1,30 m: 250 cm, 470 cm, 380 cm
- Jesion wyniosły o obwodzie 510 cm, wys. 25 m, w pobliżu kościoła we wsi Przemęt
- Lipa drobnolistna o obwodzie 510 cm, wys. 25 m, w parku w Buczu
- Dąb szypułkowy o obwodzie 520 cm, wys. 20 m, w parku w Buczu
- Dąb szypułkowy o obwodzie 415 cm, wys. 20 m, w parku w Buczu
- Dąb szypułkowy o obwodzie 380 cm, wys. 20 m, w parku w Buczu
- Dąb szypułkowy o obwodzie 370 cm, wys. 20 m, w parku w Buczu
- Dąb szypułkowy o obwodzie 370 cm, wys. 20 m, w parku w Buczu
- Dąb szypułkowy o obwodzie 355 cm, wys. 20 m, w parku w Buczu
- Dąb szypułkowy o obwodzie 350 cm, wys. 20 m, w parku w Buczu
- Cis pospolity o 13 pniach, o obwodzie od 70 do 110 cm, wys. 5-7 m, w parku w Popowie Starym
- Dąb szypułkowy o obwodzie 600 cm, wys. 21 m, w parku w Popowie Starym
- Dąb szypułkowy o obwodzie 420 cm, wys. 20 m, w parku w Popowie Starym
- Dąb szypułkowy o obwodzie 385 cm, wys. 20 m, w parku w Popowie Starym
- Dąb szypułkowy o obwodzie 415 cm, wys. 20 m, w parku w Popowie Starym
