Ministerstwo Klimatu i Środowiska informuje, że w związku z podejrzeniami naruszeń, dotyczącymi braku zgodności z wymogami regulaminu programu Czyste Powietrze, czasowo zawieszono wybrane kotły na pellet znajdujące się na Liście Zielonych Urządzeń i Materiałów (lista ZUM).
Decyzja o czasowym zawieszeniu została podjęta przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ‐PIB) we współpracy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, na podstawie publicznie zgłaszanych podejrzeń, że wybrane kotły na pellet mogą umożliwiać instalację niedozwolonego elementu jakim jest ruszt awaryjny. Stanowi to naruszenie zasad programu Czyste Powietrze oraz regulaminu listy ZUM. Zawieszenie dotyczy 31 pozycji na liście ZUM na 2561 kotłów, na których możliwe jest otrzymanie dofinansowania z NFOŚiGW.
Producenci mają możliwość złożenia uzupełnionej dokumentacji oraz przedstawienia dodatkowych wyjaśnień w celu przywrócenia urządzeń na listę. Proces ten odbywa się zgodnie z zasadami transparentności i równego traktowania wszystkich podmiotów. Lista ZUM jest kluczowym narzędziem wspierającym realizację programu Czyste Powietrze i będzie na bieżąco aktualizowana w oparciu o wyniki weryfikacji technicznej i środowiskowej.
Zmiany regulaminu listy ZUM wprowadzone od 29 kwietnia 2025 r. wprowadziły obowiązek pisemnego oświadczenia producenta, że kocioł nie ma możliwości montażu rusztu awaryjnego.
Spalanie, nieprzeznaczonych paliw w kotle na pellet przy użyciu rusztu awaryjnego, zmienia parametry procesu, powodując wysokie emisje pyłów i zanieczyszczeń, co niweczy cele ekologiczne programu. Dodatkowo takie rozwiązanie wprowadza konsumentów w błąd, gdyż kotły sprzedawane jako ekologiczne mogą w rzeczywistości działać jak tradycyjne „kopciuchy”, co jest niezgodne z ideą transformacji energetycznej.
W ramach najbliższej aktualizacji regulaminu listy ZUM wprowadzone zostaną również dodatkowe mechanizmy zabezpieczające przed wpisywaniem urządzeń, które nie spełniają wymogów programu Czyste Powietrze. Brak możliwości instalacji rusztu awaryjnego będzie musiał być potwierdzony przez niezależne laboratorium akredytowane do badań kotłów. Natomiast w przypadku poświadczenia nieprawdziwych informacji przez producenta urządzenia wpisywanego na listę ZUM, wszystkie urządzenia tego producenta będą podlegały wykluczeniu z listy na okres co najmniej 2 lat.
